Fundacja Kalwaria Pakoska

Obchody w Święte Triduum

Najważniejsze i największe celebracje Obchodów na Kalwarii Pakoskiej mają miejsce nocą z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek. O godzinie 18.00 w kościele św. Bonawentury celebrowana jest Msza święta Wieczerzy Pańskiej, a potem, o godzinie 20.00, rozpoczyna się pierwsza część Obchodów - Droga Pojmania.

  Po modlitwie wstępnej i wzbudzeniu intencji przeżywania Męki Pana i zyskania odpustów przypisanych do celebracji, wyrusza procesja, ze śpiewem pieśni Rozmyślajmy dziś wierni chrześcijanie, do pierwszej kaplicy - Wieczernika, gdzie po wysłuchaniu fragmentu Pisma Świętego, odmawiane są modlitwy związane ze wspominaną tu tajemnicą Ustanowienia Eucharystii, Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo i wezwanie. Następuje procesja do kolejnej stacji. Przy każdej kaplicy - stacji ryt jest taki sam. Podczas tej pierwszej części Obchodów nawiedzane są kaplice: Wieczernik, Pożegnanie z Matką, Ogród oliwny, Judasz, Potok Cedron, Brama jerozolimska, Annasz, Kajfasz - Więzienie. Przy tej ostatniej kaplicy około godziny 23 kończy się celebracja Drogi Pojmania odśpiewaniem "Pieśni na dobranoc Panu Jezusowi". 

O godzinie 3.00 w nocy, śpiewem pieśni "Na dzień dobry Panu Jezusowi", rozpoczyna się druga cześć celebracji Droga Męki a pierwszą stacją jest Tajemnica Wyprowadzenie z więzienia. Następnie nawiedzane są kaplice: Piłat - oskarżenie; Herod; Piłat - Jezus skazany na biczowanie, Biczowanie, Ukoronowanie cierniową koroną, Umycie rąk, Oto Człowiek, Skazanie na śmierć; Włożenie krzyża, Pierwszy upadek, Spotkanie z Matką, Szymon z Cyreny, Weronika, Drugi upadek, Pobożne niewiasty, Trzeci upadek, Obnażenie z szat, Przybicie do krzyża, Śmierć na krzyżu, Zdjęcie z krzyża, Złożenie do Grobu.

  Według niepisanej tradycji przekazywanej z pokolenia na pokolenie, wierni winni uczestniczyć w obydwu częściach Obchodów, Drodze Pojmania i Drodze Męki. 
Uczestniczenie tylko w pierwszej części znaczyłoby pozostawienie Jezusa opuszczonego w Więzieniu.

Innym uroczystym momentem nawiedzenia wszystkich kaplic kalwaryjskich są święta Odnalezienia i Podwyższenia Krzyża świętego. Po reformie kalendarza liturgicznego te dwa święta zostały złączone w jedną uroczystość obchodzoną 14 września. Na Kalwarii Pakoskiej jednak zachował się zwyczaj celebrowania dwóch dni świątecznych według starego kalendarza, jednak nie w sam dzień obchodu, lecz w niedzielę najbliższą datom 3 maja i 14 września. Jak już wcześniej była mowa, podczas tych Obchodów nawiedzane są wszystkie kaplice należące do kompleksu kalwaryjskiego.

  Zgodnie z tradycją sięgającą samych początków Kalwarii w Pakości, Obchody kalwaryjskie odbywają się w wigilię Uroczystości. Rozpoczęcie ma miejsce w kościele św. Bonawentury w godzinach wieczornych. Stąd procesja udaje się do najdalej wysuniętej na skraj miasta - kaplicy Wniebowstąpienia. Ryt jest taki sam, jak podczas Obchodów w Wielkim Tygodniu, to jest procesja ze śpiewem wprowadzającym w tajemnicę wspominanego wydarzenia, odczytanie Słowa Bożego, modlitwy związane z tajemnicą Stacji, wezwanie. Jak już wspomniano, Obchody związane ze Świętami Krzyża św. polegają na nawiedzeniu wszystkich 25 kaplic stanowiących Kalwarię w porządku linearnym. Po nawiedzeniu kaplic śpiewa się hymn Ciebie Boga wysławiamy i następuje zakończenie celebracji.

W niedzielę, w którą obchodzi się Święto Krzyża św. w godzinach południowych na Wzgórzu Kalwaryjskim celebrowana jest Uroczysta Suma odpustowa, na zakończenie której czczona jest Relikwia Krzyża św.

Aktualne celebracje na dróżkach kalwaryjskich związane z rokiem liturgicznym

  W Poniedziałek w Oktawie Wielkanocy, według starej tradycji, z kościoła św. Bonawentury na wzgórze kalwaryjskie wyrusza procesja dla upamiętnienia wydarzenia w Emaus. W kościele w godzinach popołudniowych gromadzą się wierni, przede wszystkim dzieci i młodzież, odczytywana jest pierwsza część opowiadania ewangelicznego (Łk 24, 13-24), po czym następnie w sposób uroczysty, niosąc relikwię Krzyża świętego, ze śpiewem udają się wszyscy do kościoła Ukrzyżowania, gdzie odczytywana jest druga część opowiadania ewangelicznego (Łk 24, 25-35), a następnie homilia i modlitwy. Celebracja kończy się uczczeniem relikwii Krzyża świętego.

  Do dzisiaj kultywowana jest tradycja tak zwanych "piątków marcowych", to jest celebracji Drogi krzyżowej na dróżkach kalwaryjskich w piątki Wielkiego Postu. Rozpoczyna się ona o godz. 9.00. Podczas Drogi krzyżowej wierni na zmianę noszą krzyż pokutny, W poszczególne piątki przybywają grupy wiernych z okolicznych parafii razem ze swoimi duszpasterzami. Po nabożeństwie Drogi krzyżowej w kościele Ukrzyżowania celebrowana jest Eucharystia na zakończenie której czczona jest relikwia Krzyża świętego. Także w godzinach popołudniowych odprawia się Drogę krzyżową, w której uczestniczą szczególnie dzieci i młodzież.

 W pewnej części zachowywana jest także, ukształtowana w historii, liturgia stacyjna, nazywana "małymi odpustami" przy poszczególnych kaplicach, bowiem do wielu z nich w przeszłości zostały przypisane odpusty. Podobnie jak to miało miejsce w historii, celebracje mają charakter lokalny. W dzień odpustu wierni gromadzą się przy kaplicy, gdzie sprawowany jest sakrament pojednania i Eucharystia oraz czczona jest relikwia Krzyża świętego. W ten sposób nawiedzane są kaplice:

• Wniebowstąpienie Pańskie (w niedzielę, w którą przypada Uroczystość), 
• Wieczernik (Poniedziałek po Zesłaniu Ducha Św.), 
• Więzienie (1 lipca, w kalendarzu sprzed reformy liturgicznej święto Najdroższej Krwi Chrystusa), 
• Wniebowzięcie NMP ( 15 sierpnia).

  Do ważniejszych celebracji na Wzgórzu kalwaryjskim należy zaliczyć także doroczną celebrację dziękczynienia za plony - Dożynki, które mają miejsce we wrześniu. Święto ma charakter religijno?państwowy z uczestnictwem władz państwowych i samorządowych. To świętowanie ma odniesienie do historycznych pielgrzymek dziękczynnych, które zdążały do Kujawskiej Jerozolimy. Rolnicy ze zboża i owoców ziemi przygotowują specjalne wieńce dożynkowe, które są przynoszone w procesji podczas Eucharystii dziękczynnej celebrowanej na wzgórzu kalwaryjskim.